Hình như có một buổi sớm mai nào đó, ta chợt tỉnh giấc không phải vì tiếng chuông báo thức ồn ào, mà bởi một vệt nắng hanh hao xuyên qua khe cửa, đậu khẽ lên mí mắt đã hằn vết chân chim. Ta nằm yên, lắng nghe tiếng chim lích rích ngoài vườn, tiếng lá xào xạc mơ hồ, và nhận ra, không gian quanh mình dường như tĩnh lặng hơn, và thời gian, hình như cũng trôi chậm lại một nhịp. Ấy là lúc ta biết, mình đang già đi.

Già đi không phải là một tiếng sét ngang tai, không phải một sự kiện đột ngột làm đảo lộn tất cả. Nó giống như một dòng sông lặng lẽ đổi dòng, như mặt hồ thu phẳng lặng chợt gợn những vòng sóng lăn tăn khi có chiếc lá khô rơi xuống. Ta không còn đủ sức để chạy đuổi theo những chuyến tàu hối hả của tuổi trẻ, không còn đủ nhiệt huyết để gào thét giữa những cuồng phong của tham vọng. Thay vào đó, ta học cách ngồi xuống, bên hiên nhà, nhìn mây trôi và lặng lẽ nhấm nháp vị trà chiều.

Những nếp nhăn trên trán, trên khoé mắt, chúng không còn là nỗi ám ảnh khiến ta phiền lòng. Ta nhìn chúng như những đường vân trên một thân cây cổ thụ, ghi dấu bao mùa mưa nắng đi qua, bao câu chuyện đã được thời gian khắc tạc. Mái tóc điểm sương không còn làm ta bận tâm tìm cách che giấu, mà như một vầng hào quang lặng lẽ, minh chứng cho những tháng năm ta đã sống, đã trải nghiệm, đã yêu thương và cả những lần vấp ngã.

Khi ta già đi, đôi chân không còn nhanh nhẹn, bước đi cũng chậm rãi và cẩn trọng hơn. Nhưng lạ thay, chính sự chậm rãi ấy lại cho ta cơ hội nhìn ngắm kỹ hơn bông hoa dại ven đường, thấy được vẻ đẹp lấp lánh của giọt sương sớm còn đọng trên lá cỏ, nghe được tiếng thì thầm của gió qua kẽ lá. Thế giới dường như mở rộng ra theo một chiều khác, chiều sâu của sự chiêm nghiệm, chứ không phải chiều rộng của sự khám phá như hồi trai trẻ.

Ta bắt đầu quý trọng những điều giản dị. Một bữa cơm gia đình ấm áp, tiếng cười nói của con cháu ríu ran, một cuộc trò chuyện thân tình với người bạn cũ, hay chỉ đơn giản là một buổi chiều ngồi đọc sách trong tĩnh lặng. Những điều mà trước đây ta có thể đã vô tình lướt qua vì mải mê chạy theo những mục tiêu xa vời, giờ đây lại trở thành những viên ngọc quý giá, sưởi ấm tâm hồn ta trong những ngày tháng xế chiều.

Già đi cũng là lúc ta học cách buông bỏ. Buông những hờn giận vụn vặt, những tham vọng không thành, những nuối tiếc về quá khứ. Ta hiểu rằng, đời người hữu hạn, níu giữ những gánh nặng ấy chỉ làm cho hành trình cuối của ta thêm mệt mỏi. Tha thứ cho người, và quan trọng hơn, tha thứ cho chính mình, để lòng thanh thản như mặt hồ không gợn sóng. Ta nhận ra rằng, sự giàu có đích thực không nằm ở những gì ta sở hữu, mà ở những gì ta có thể cho đi và sự bình yên trong tâm hồn.

Có những lúc, nỗi cô đơn cũng ghé thăm. Khi con cháu đã lớn khôn và có cuộc sống riêng, khi những người bạn thân thiết lần lượt rời xa. Nhưng rồi ta học cách làm bạn với chính mình, tìm thấy niềm vui trong những sở thích lặng lẽ, trong việc chăm sóc mảnh vườn nhỏ, hay đơn giản là ngồi nhớ lại những kỷ niệm đẹp. Nỗi cô đơn ấy, nếu nhìn bằng con mắt tĩnh lặng, cũng có vẻ đẹp riêng của nó, giống như khoảng lặng cần thiết giữa những nốt nhạc trầm bổng của bản giao hưởng cuộc đời.

Khi ta già đi, ta nhìn cuộc sống với con mắt bao dung và thấu hiểu hơn. Ta không còn dễ dàng phán xét, không còn đặt nặng những đúng sai tuyệt đối. Ta biết rằng mỗi người đều có câu chuyện riêng, có những gánh nặng riêng, và ai cũng xứng đáng được yêu thương, được cảm thông. Cái nhìn ấy không đến từ sách vở, mà đến từ chính những trải nghiệm, những va đập mà cuộc đời đã hào phóng ban tặng.

Hoàng hôn của cuộc đời không nhất thiết phải là màu xám u buồn. Nó có thể rực rỡ như áng mây chiều, ấm áp như ánh nắng cuối ngày. Già đi là một phần tự nhiên của cuộc sống, một chương cuối đầy ý nghĩa nếu ta biết cách đón nhận. Nó không phải là sự kết thúc, mà là sự chuyển tiếp, là lúc ta thu hoạch những quả ngọt của sự hiểu biết, của tình yêu thương và sự bình yên.

Và cứ thế, mỗi sớm mai thức dậy, ta lại mỉm cười với vệt nắng trên tường, với tiếng chim ngoài cửa sổ. Ta biết mình đang già đi, nhưng lòng không hề hoảng sợ. Bởi lẽ, ta đang sống những ngày tháng chậm rãi, sâu lắng và ý nghĩa nhất của cuộc đời mình, như một dòng sông hiền hòa, lặng lẽ trôi về phía biển cả mênh mông…

Nguyễn Anh Trung